ปัจจุบันสถานการณ์น้ำในแม่น้ำโขงเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก ซึ่งสาเหตุมาจากหลายปัจจัย เช่น ปริมาณฝนที่ตกลงมาต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ รวมถึงปัจจัยจากเขื่อนทั้งของจีนและ สปป.ลาว ทำให้ ระดับน้ำในแม่น้ำโขงเกิดความผิดปกติ มีความผันผวนขึ้น-ลงอย่างไม่เป็นธรรมชาติ ส่งผลกระทบตามมาอย่างมากมาย ทั้งด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ในขณะเดียวกันปัญหาของแม่น้ำโขงไม่ได้เป็นปัญหาในระดับภูมิภาคเท่านั้น แต่เป็นเรื่องที่ประเทศมหาอำนาจให้ความสำคัญ โดยเฉพาะสหรัฐฯ เนื่องจากมีบริษัทของสหรัฐฯ กว่า 1,000 บริษัทเข้ามาลงทุนในประเทศแม่น้ำโขง
ทั้ง 5 ประเทศ ดังนั้นแม่น้ำโขงจึงมีความสำคัญต่อสหรัฐฯ เป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นท่ามกลางปัญหาและผลกระทบจากความผันผวนของระดับน้ำในแม่น้ำโขง ไทยควรจัดตั้งคณะกรรมการเสริมสร้างบทบาทของไทยในลุ่มแม่น้ำโขง ซึ่งดำเนินการภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และการคำนึงถึงผลประโยชน์แห่งชาติเป็นหลัก รวมทั้งดำเนินการโดยนำกลไกความร่วมมือระหว่างประเทศ เพื่อกำหนดกิจกรรมที่เหมาะสม เช่น การแลกเปลี่ยนข้อมูลในทุกๆ ประเด็นร่วมกัน การจัดกิจกรรมที่นำไปสู่การแก้ไขปัญหาร่วมกัน การส่งเสริมการวิจัยและพัฒนาร่วมกัน และการส่งเสริมบทบาทของ องค์กรเอกชนเพื่อสาธารณประโยชน์ (Non-governmental Organization: NGO) ภาคประชาสังคม และประชาชน เป็นต้น เพื่อให้หน่วยงานที่รับผิดชอบหลักและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในส่วนกลางและพื้นที่ดำเนินการขับเคลื่อนต่อไป